Specjaliści, terapeuci
i terapie
Z jakim problemem do kogo mam się zwrócić?
Neurolog
- zaburzenia napięcia mięśniowego,
- układanie na jednej stronie,
- asymetria głowy,
- niechęć do leżenia na brzuchu,
- padaczka – leki,
- chwilowe „zawieszanie się”,
- opóźnienie rozwoju psychomotorycznego,
- inne niepokojące objawy związane z rozwojem – potykanie, przewracanie,
- bóle głowy, zwłaszcza silne, z bólem oka,
- zawroty głowy,
- zaburzenia integracji sensorycznej SI.
Hematolog
- nieprawidłowe wyniki morfologii krwi i/lub rozmazu krwi (warto zrobić rozmaz ręczny),
- niedokrwistość,
- zaburzenia wchłaniania żelaza.
Gastroenterolog
- objawy refluksu, częste ulewanie, sapka (ukryty refluks?),
- uczucie pieczenia (u starszych dzieci),
- przedłużająca się kolka niemowlęca,
- bóle brzucha,
- zaburzenia wypróżniania – zaparcia, biegunki, nieprawidłowy kolor i/lub konsystencja stolca,
- intensywny, nieprzyjemny zapach stolca,
- niestrawione resztki pokarmu w stolcu.
Nefrolog/ urolog
- nefrolog
- zakażenia układu moczowego, zwłaszcza nawracające,
- uważa się, że po drugim zakażeniu układu moczowego u małego dziecka, należy skonsultować się z nefrologiem,
- urolog – zajmuje się również leczeniem zabiegowym
- choroby zewnętrznych narządów płciowych (stulejka, wodniak, jądra, wnętrostwo, załupek),
- stany zapalne dróg moczowych,
- stany zapalne zewnętrznych narządów płciowych,
- zaburzenia pracy pęcherza (np. popuszczanie moczu, zaleganie moczu, moczenie nocne, dzienne),
- kamica układu moczowego,
- krwiomocz,
- torbiele nerek.
Specjalista chorób metabolicznych
Przemiana materii, czyli metabolizm, obejmuje bardzo skomplikowane procesy biochemiczne, które regulowane są przez układ nerwowy, zespół enzymów, witamin i hormonów. Procesy te upodobniają organizm do wielkiego laboratorium. Jest ono precyzyjne, ale czasem jednak zawodzi, jak każdy, najlepszy nawet mechanizm. Nie trzeba tłumaczyć, że drobna „awaria”, jakiekolwiek zakłócenie w przemianie materii, zaburzenie metabolizmu któregoś ze związków, ma swoje patologiczne konsekwencje.
Objawy:
- utrzymująca się gorączka,
- wymioty, ulewania, biegunki,
- kwasica,
- hipo – /hiperglikemia,
- opóźnienie psychoruchowe, nieprawidłowe przybieranie na wadze, utrata masy ciała,
- obniżenie napięcia mięśniowego – wiotkie dziecka,
- drgawki,
- powiększenie narządów wewnętrznych – wątroby, śledziony,
- nieprawidłowy zapach dziecka – mysi, klonowy zapach moczu.
Endokrynolog
- zaburzenia funkcji tarczycy – warto oznaczyć TSH, fT3, fT4,
- nadmierna masa ciała /otyłość/cukrzyca,
- za mały wzrost i/lub masa ciała w stosunku do wieku,
- zahamowanie przyrostu na siatce centylowej.
Okulista/optometrysta/ortoptysta/optyk/tyflopedagog
- Okulista leczy oczy.
- Optometrysta dobiera korekcję optyczną i prowadzi terapię widzenia przy każdym zaburzeniu funkcji wzrokowych.
- Ortoptysta prowadzi ćwiczenia ortoptyczne, specjalizując się w leczeniu zeza i niedowidzenia. Diagnozuje zaburzenia widzenia obuocznego.
- Optyk wykonuje okulary.
- Tyflopedagog jest pedagogiem słabowidzących i niewidomych
Audiolog/foniatra
- niedosłuch,
- głuchota,
- zaburzenia mowy,
- chrypka,
- bezgłos,
- szumy uszne,
- zaburzenia połykania,
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- diagnostyka i wstępne leczenie:
- dysleksji,
- autyzmu, mutyzmu, logofobii – lęku przed mówieniem,
- jąkania.
Pedagog
- Tyflopedagog jest pedagogiem słabowidzących i niewidomych.
- Surdopedagog to specjalista zajmujący się uczeniem, terapią, diagnozowaniem i wspomaganiem rozwoju dzieci i młodzieży słabosłyszącej i niesłyszącej.
- Oligofrenopedagog – opóźnienie intelektualne.
- Prowadzenie terapii indywidualnych, takich jak:
- gimnastyka korekcyjna,
- kształtowanie zachowań społecznych i właściwych zachowań,
- terapia wad wymowy – przy współpracy z neurologopedą,
- usprawnianie i doskonalenie technik szkolnych ucznia.
Fizjoterapeuta
To jeden z najważniejszych specjalistów w trudnym starcie dziecka z wyzwaniami rozwojowymi. We współpracy z pediatrą i neurologiem, stanowi trzon wielowymiarowego wsparcia dla właściwego rozwoju dziecka. Początkowo mówimy o rozwoju psychofizycznym człowieka, a zatem nie oddzielamy rozwoju psychicznego od rozwoju ciała. Fizjoterapeuta będzie Waszym największym sprzymierzeńcem. Oczywiście, nie każde dziecko z wyzwaniami rozwojowymi musi być poddane terapii i nie da się działać niejako na zapas. Ale specjalista w tym zakresie nauczy Was, jak najlepiej opiekować się Waszym Dzieckiem, jak je przewijać, masować, jak się z nim bawić. Dzięki temu też będziecie mogli właściwie stymulować i torować prawidłowy rozwój Waszego Dziecka. Co powinniście obserwować, a co powinno stanowić sygnał do interwencji. Pytajcie, szukajcie i znajdźcie takiego, który Was słucha, słucha potrzeb Waszego Dziecka i który za nim podąża.
Dla dzieci opuszczających oddział neonatologiczny, a szczególnie dla wcześniaków, rehabilitacja jest niejako obowiązkowa. Musi ona być bardzo specjalistyczna, adekwatna do pojawiających się w toku rozwoju trudności. Idealną sytuacja jest, jeśli rozpoczyna się już na oddziale szpitalnym, a poza nim jest kontynuowana.
Możecie wybierać z różnych form rehabilitacji, to do Was należy ostateczna decyzja, pamiętajcie jednak, że najważniejsze są dobro i komfort Waszego Dziecka. Najważniejszym czynnikiem wspierającym rozwój są pozytywne doświadczenia, a zatem ważne jest, aby terapeuta w początkowej fazie współpracy z Waszym Dzieckiem przede wszystkim nawiązał z nim relację. Ponadto, ćwiczenia powinny mieć formę zabawy, powinny być ciekawe i wciągające dla Waszego Malucha. Stanowczo należy się sprzeciwić przestarzałym teoriom, że dzieci podczas rehabilitacji muszą płakać i że tylko wtedy mamy pewność, że ona działa. To szkodliwe przekonanie, które silnie zaburza poczucie bezpieczeństwa dziecka oraz jego więź z rodzicem.
Terapeuta integracji sensorycznej (ang. Sensory Integration therapy- SI)
Ma na celu pomoc dzieciom z zaburzoną lub zbyt wolno rozwijającą się umiejętnością integracji bodźców sensorycznych. Diagnozę i terapię SI prowadzić należy dopiero od 3-4 roku życia dziecka. Integracja sensoryczna jest to stan, w którym mózg odbiera wrażenia sensoryczne (zmysłowe) ze wszystkich układów zmysłowych (ze świata zewnętrznego oraz wrażeń pochodzących z wewnątrz organizmu), interpretuje je, segreguje oraz dostosowuje odpowiednią odpowiedź. Zadaniem terapeuty jest nauczenie dziecka, jak prawidłowo reagować na wrażenia zmysłowe i oswojenie go z różnorodnością świata. Dodatkowo, terapia sensoryczna rozwija zmysł równowagi oraz zdolności psychoruchowe dziecka, czyli innymi słowy – wspomaga jego rozwój.
Neurologopeda i logopeda
Neurologopeda jest specjalistą zajmującym się diagnozą oraz terapią zaburzeń mowy i komunikacji pochodzenia neurologicznego.
Pracuje z pacjentami z uszkodzeniami i dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego, małymi dziećmi z obciążonym okresem ciążowym i okołoporodowym, zespołami genetycznymi, dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy, zaburzeniami mowy i komunikacji oraz osobami dorosłymi z zaburzeniami mowy o podłożu neurologicznym. Poza tym, neurologopeda zajmuje się diagnozą i terapią funkcji pokarmowych u dzieci i osób dorosłych.
Z neurologopedą warto skonsultować się, gdy:
- dziecko jest z tzw. grupy ryzyka, tzn. ciąża nie przebiegała prawidłowo, dziecko jest wcześniakiem, było karmione sondą lub spędziło dużo czasu w inkubatorze,
- ma zdiagnozowane (bądź występuje ich podejrzenie) zaburzenia ze spektrum autyzmu, afazję, zespół Aspergera, zaburzenia neurologiczne czy wady genetyczne,
- dziecko ma problemy z jedzeniem, odmawia przyjmowania pokarmów, nie toleruje określonych konsystencji,
- nadmiernie się ślini, ma zawsze uchyloną buzię, nie oddycha przez nos,
- nie mówi, mimo że już powinno, nie kontaktuje się z otoczeniem, nie reaguje na swoje imię, nie pokazuje paluszkiem, nie wykazuje zainteresowania osobami najbliższymi.
Logopeda
Logopeda wspiera dziecko w kształtowaniu prawidłowej wymowy, udziela też wskazówek rodzicom – jak należy z maluchem pracować w domu, aby osiągać lepsze efekty terapii. Może też pomagać dorosłym pacjentom pracować nad wyrazistością wymowy oraz usuwać jej zaburzenia.
Gdy tylko zaobserwujemy któreś z poniższych objawów, należy skonsultować się z logopedą:
- dziecko ma ponad 6 miesięcy i do tej pory nie gaworzy,
- ponad roczne dziecko nadal nie wypowiada pojedynczych wyrazów i sylab,
- trzylatek nie realizuje prawidłowo głosek: p, b, m, p’, b’, m’, f, w, f’, w’, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, k’, g’, ch, t, d, n, l, l’, j, ł oraz ma problemy z artykulacją samogłosek ustnych i nosowych, poza tym ma ubogi zasób słownictwa i mówi bardzo niewyraźnie – „po swojemu”, w tym wieku niepokojący jest również brak prostych zdań
- czterolatek zastępuje głoski syczące ciszącymi, zamiast r mówi j, zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np.: d na t (zamiast dom, tom);
- sześciolatek ma problemy z rozróżnianiem słuchowym głosek, które podobnie brzmią, np. zamiast bułka czyta i pisze półka, czy zamiast koza czyta i pisze kosa, nadal ma trudność z prawidłową realizacją głosek szumiących i/lub głoski r, zacina się.
- dziecko (bez względu na wiek) ma problem z oddychaniem, np. oddycha przez buzię zamiast nosem, z połykaniem, występują nieprawidłowości w budowie anatomicznej narządów artykulacji lub ich ruchomości, wsuwa język między zęby podczas artykulacji,
- ma trudności z czytaniem i pisaniem (starsze dzieci).